Shuma e kujt jemi ne në këto rrethana të reja gjeopolitike? Sa i kalon media këto kufij të rinj? Sa intrigohen ato nga realitetet e reja të veçanta?

Xhevdet Tuzliç

Tito, Andriç, Krleza, Selimoviç, Çopiç, Konstantinoviç, Mesiç, Gjajiç, Osim, Sekularac, Susiç, Cerar, Monica Sees, Lepa Brena, Ekaterina Velika, Bijelo Dugme, Parni valjak, Leb i sol…

Para mediave sociale këto ishin lajmet dhe yjet e NIN dhe Politika të Beogradit, Start të Zagrebit, AS të Sarajevës, Mlladina të Lubjanës, pobjeda e Titogradit, Nova Makedonija.. në një program të përbashkët të Radio Televizionit jugosllav, në megaherz të Gjelbër…

Dhe pastaj erdhi një revolucion i ri teknologjik dhe me të erdhën edhe rrjetet sociale, duke e bërë informacionin global të disponueshëm.

Lufta në Ballkan shpërtheu po ashtu, dhe jeta u bë si titulli i librit të Esad Cimic “Politika si fati”; disa ‘hije Ballkanike’ të çuditshme u turbulluan mbi ne, filluam të dëgjonim himnet e ndryshme kombëtare, duke mbështetur heronj të ndryshëm, pavarësisht se shpesh duke u kushtuar të tjerëve jetët e tyre…

Shuma e kujt jemi ne në këto rrethana të reja gjeopolitike? Sa i kalon media këto kufij të rinj? Sa intrigohen ato nga realitetet e reja të veçanta?

Historia e Parë

Pati një raport të fundit, në një kanal rajonal TV, rreth një farkëtari dhe poeti amator serb. Arsyeja e vetme që nuk u bë zdrukthtar është për shkak se ai bëri një prerje të gabuar të një cope druri, babai i tij u mërzit, kështu që përfundoi duke mësuar zejen e tij në dyqanin e farkëtarit. Atje, ai preu një copë metali që nuk duhej t’a kishte prerë, por shefi i tij nuk u mërzit me të. Ai i tha atij që ta riparonte dhe ta priste përsëri. Nuk ka vend për riparime në fushën e zdrukthtarisë, ndërsa për farkëtarët kjo është e mundur. Ky ishte faktori vendimtar.

Historia televizive për poetin – farkëtar është fantastike. Problemi është se vetëm abonentët e atij operatori të caktuar TV patën mundësinë ta shihnin atë. Nuk ka ndonjë mani për histori pozitive njerëzore në lajmet e agjencisë, në gazeta, në televizion. Favorizohen grindjet e përditshme politike.

Shembulli më i fundit është ai i Janez Jansës rreth zhdukjes paqësore të supozuar të një shteti të tërë. Faqet e para dhe oraret kryesore të stacioneve TV rajonale kanë folur për këtë për ditë të tëra. Intervista e Presidentit serb Aleksandar Vuçiç në një televizion privat në Sarajevë është tema numër një.

Jashtë Sllovenisë kush raportoi se Anze Lanisek është kërcyesja e nëntë në botë dhe kush jashtë Kroacisë ndau lajmin se Filip Zupçiç është skiatori i tretë në botë për zbritje me zigzage, që Lana Pudar nga Mostari konkuroi në Beograd, duke arritur një rezultat fenomenal në garën 100 metra stil flutur, duke u kualifikuar për Lojërat Olimpike të Tokios?

Historia e dytë

Një dilemë unike dhe fisnike po shënohet vetëm në biografinë e hedhur në roman “Ëndrra e Lijanit”.

Kreu i një familje kontraverse hercegovinase i pyeti gjithë ankth bijtë e tij ‘çfarë të bëj, për kë të bëj tifozllëk, djemtë e mi po luajnë kundër djemve tanë?”  Ndeshja në fjalë ishte një lojë basketbolli ndërmjet Bosnjë Hercegovinës dhe Kroacisë.

A mendoni se kjo dilemë ishte interesante për median ‘time’ dhe ‘tonën’!?

 Historia e tretë

Portali “Buka” i Banja Lukës shkaktoi trazira në rajon me fushatën e vet të ligjërimit kundër urrejtjes.  ‘Hate SLOVEni, jos ste zivi’.* Mbi 5 milion shikime. Duke inkurajuar kundërsulmin ndaj ligjërimit të urrejtjes. Asnjë korrektësi politike në zbulimin e gënjeshtrës se nuk ekziston një gjë e tilla si ligjërata e urrejtjes. Sinjali më i saktë se ka urrejtje, dhe se lufta ishte vetëm një episod, është ndarja ‘ne’ dhe ‘ata’ Kampionët e kësaj retorike janë të rinjtë që nuk e kanë provuar luftën. Kush i frymëzon? Veglat e kujt janë ato?

Historia e katërt

A niset ligjërimi i urrejtjes nga politikanët, figurat publike? Si Emir Kusturica që diskuton një temë që është aq e largët për të sa është qielli me yje për sytë e zhveshur!? Autori i filmit flet për miratimin e ligjit mbi martesën cirilike dhe mes të njëjtës gjini. Dhe më pas ia del të flasë për Draza Mihailovic, ideologjia çetnike e të cilit deklaron se është antifashiste. Ai bëri një pasim topi, dhe i shtoi benzinë zjarrit.

Historia e pestë

Përkundër pikëpamjeve të ndryshme mbi origjinën e pandemisë, besoj se krijuesit e mundshëm kanë patur së paku një qëllim të nderuar: të bashkojnë botën në një fatkeqësi planetare? Politika nuk duket se ndjek një logjikë të tillë. Presidentët e vendeve u bënë papritur humanistë, duke dhuruar me ceremoni apo duke pranuar vaksina. Por ata gjithashtu mendojnë për pikët që mund të fitojnë. Ka gjithmonë zgjedhje në horizont. Ndaj, ata shfrytëzojnë mundësinë për ta paraqitur veten si kampionë të padiskutueshëm të kontaminimit me një gamë të gjerë ekspertize.

Historia e gjashtë

Ishte një ditë zie në Sarajevë. Vdiq gjenerali Jovo Divjak. Dhe ndërsa njerëzit e zakonshëm kanë vajtuar, në analizën e reagimeve të medias, rezultatet janë të dyfishta. Disa e kanë shoqëruar me komentim prekës, të tjerë e kanë injoruar vdekjen e tij ose e kanë shpallur atë “një femohues të popullit të tij”.

Një platformë e re për të nxitur urrejtje.

Frymëzuar nga titulli i poemës së Abdullah Sidranit, shkruar gati 50 vjet më parë, ne duhet të pyesim veten: Me të vërtetë – ti dhe unë – shuma e kujt jemi ne?

Dhe le të mbetemi pozitivë, përveç sigurisht në testin e koronës.

 

Xhevdet Tuzliç, gazetar nga  Bosnjë- Hercegovina me dekada përvojë në radio dhe televizion, dhe në shtypin e shkruar