Të rinjtë në Mal të Zi janë kryesisht të painteresuar për temat globale (70%), politikat e BE-së (66.6%), kushtet politike në rajonin e Ballkanit Perëndimor (64%) dhe çështjet politike në Mal të Zi (60%).

Nikola Obradović

Shpesh merret si e mirëqenë se të rinjtë janë euroentuziastë dhe euroskepticizmi që po përhapet mes tyre shpërfillet. Faktorët për këtë skepticizëm ndryshojnë, por më së shumti përfshijnë nivele të pamjaftueshme të informacionit që të rinjtë kanë për përfitimet që ofron anëtarësimi në BE, i cili lidhet edhe me mundësitë e tyre ekonomike; Gjithashtu nuk duhet të anashkalojmë interesin në rënie të të rinjve për ngjarjet politike, si në nivel kombëtar, ashtu edhe në nivel më të gjerë e global. Natyrisht, mund të shtojmë edhe ngecjen apo edhe regresionin e vendeve të rajonit në rrugën drejt BE-së, siç është rasti me Malin e Zi.

Këtë e tregojnë gjetjet e studimit të Qendrës për Edukim Qytetar (CGO) “Rinia mes margjinalizimit, radikalizimit dhe potencialit”, i cili u drejtua me mbështetjen e Ambasadës Amerikane. Të rinjtë në Mal të Zi janë kryesisht të painteresuar për temat globale (70%), politikat e BE-së (66.6%), kushtet politike në rajonin e Ballkanit Perëndimor (64%) dhe çështjet politike në Mal të Zi (60%). Kjo shoqërohet me apati, kështu që dy të tretat (66.6%) e të rinjve besojnë se kanë pak ose aspak ndikim në procese dhe institucione, pak më shumë se një e katërta besojnë se kanë njëfarë ndikimi (27.6%) dhe vetëm një në gjashtë të rinj të anketuar besojnë se mund të ndikojnë në ndryshimin e sistemit.

Pra, përjashtimi i të rinjve nga ngjarjet kyçe i largon ata edhe nga integrimi në BE. Përgjegjësia për këtë është e atyre që e paraqesin veten si bartës të atij procesi politik më të rëndësishëm për Malin e Zi dhe që e bënë të pakuptimtë duke e reduktuar në një çështje margjinale dhe teknike që është vetëm në dukje në krye të agjendës politike.

Kriza e vazhdueshme politike në Mal të Zi, së bashku me pasojat shoqëruese ekonomike, sociale dhe të tjera negative, po fiton peshë për shkak të autoriteteve të papërgjegjshme dhe populiste, si dhe për shkak të kolapsit të intensifikuar të institucioneve dhe mungesës së ndryshimeve të nevojshme. CGO prezantoi së fundmi të dhëna që tregojnë se rrjeti i grupeve të punës negociuese është i fjetur dhe se fronti më i rëndësishëm i politikës së brendshme europiane nuk mban as një minimum aktiviteti drejt fuqizimit të Malit të Zi drejt arritjes së standardeve të BE-së.

Kjo është arsyeja pse mosinteresimi i të rinjve për politikat e BE-së duhet të konsiderohet në një kontekst më të gjerë, jostimulues – përveç sa më sipër, ata janë më shumë se kurrë të ekspozuar ndaj ndikimit të madh të lajmeve të rreme, një pjesë e konsiderueshme e të cilave i referohet shpërndarja e dezinformatave dhe përhapja e propagandës kundër BE-së, pikërisht me qëllim forcimin e euroskepticizmit. Për më tepër, koha e formimit të të rinjve në Mal të Zi sot karakterizohet nga klerikalizmi dhe polarizimi i shoqërisë. Mali i Zi ende nuk ka treguar forcë të mjaftueshme kur bëhet fjalë për mbrojtjen e vlerave të shoqërisë civile, dhe si anëtari i parë i dukshëm i ardhshëm i BE-së, do t’i duhej të bënte dhe të merrej me problemet aktuale në të mirë të brezave të ardhshëm, nëse jo atyre që janë dëshmitarë të kësaj situate sot.

Unë jam i mendimit se një numër i vogël i të rinjve në Mal të Zi po bëjnë përpjekje për të ndryshuar atmosferën dhe skepticizmin kur bëhet fjalë për BE-në. Është e rëndësishme të nënvizohet se rruga nga euroskepticizmi drejt eurooptimizmit duhet të jetë graduale dhe e qëndrueshme. Besoj gjithashtu se të rinjtë që janë të angazhuar në sektorin e OJQ-ve kontribuojnë më së shumti në promovimin e ndryshimeve pozitive në shoqëri dhe ridrejtimin e rrethanave aktualisht pesimiste. Kjo mund të shihet më gjerësisht, siç konfirmohet nga vlerësimi i qytetarëve që i besojnë sektorit të OJQ-ve në Mal të Zi më shumë se partive politike, Parlamentit, Qeverisë, Presidentit, policisë, gjyqësorit dhe prokurorisë, i cili u tregua edhe në një prej botimeve të fundit të CG Pulse. Prandaj duhet t’u jepen sa më shumë mundësi në atë sektor, ku përkatësia partiake dhe karakteristikat e tjera nuk janë të rëndësishme dhe ku vlerësohen me rezultate, sepse nuk ka mënyrë më të mirë për ta shndërruar euroskepticizmin e tyre në euroentuziazëm.

 

Nikola Obradoviq është asistent projekti në Qendrën për Edukim Qytetar (CGO)