‘Bursac, ti dhe gruaja juaj duhet të largoheni nga Banja Luka deri në mëngjes! Nuk jeni të sigurt këtu. Më saktësisht, ne nuk mund të garantojmë që ju do të jeni të sigurt.”

Dragan Bursac

Galveston, Teksas. Po shikoj Gjirin e Meksikës. Diku më poshtë është Amerika Latine, kontinenti i ri. Pas meje është forca e plotë e Amerikës së Veriut, duke filluar që këtu me Teksasin. Kuba është, sigurisht, në të majtë. Meksika në të djathtë. Një pamje prej 10 mijë kilometrash. Në pragun e të pa rreshtuarve, deri tek kapitalizmi neoliberal.

E lashë ujin e vakët të më lagë këmbët e mia. Më kujtohet që urina është një kurë për të gjitha llojet e pickimeve. Ngrohtësia e ujit më kujton urinën. Deti.

Detrat tanë janë ndryshe. Ne pretendojmë se nuk është edhe aq ftohtë kur hyjmë brenda në ujë, nga Ulqini në Piran. Duke u dridhur u themi të dashurve tanë se temperatura e ujit është e mirë sa duhet.

Nuk kemi pse bëjmë gjoja këtu. Uji i detit është vërtet i vakët. Dhe përsëri, nuk mund të notosh, edhe nëse ke dëshirë. Cekëtina e Atlantikut shkrihet në horizont dhe horizonti në pupat e anijeve të mëdha cisternë.

‘Bursac, ti dhe gruaja juaj duhet të largoheni nga Banja Luka deri në mëngjes! Nuk jeni të sigurt këtu. Më saktësisht, ne nuk mund të garantojmë që ju do të jeni të sigurt.”

Kështu më tha një inspektor policie në agim, ora 4:25 e mëngjesit në 8 korrik 2017. Vazhdoi një mëngjes me diell, i përshtatshëm për muajin korrik. Çfarë nuk përshtatej mirë me Banja Lukën ishte artikulli im “A e Feston Banja Luka genocidin e Srebrenicës?‘. Banja Luka me të vërtetë po planifikonte të fesonte genocidin atë vit, me një lloj parade çetnike në atë rast. Ata u tërhoqën pas artikullit tim, megjithëse në këmbim kërkuar përjashtimin tim nga komuna.

Më kujtohet se isha duke udhëtuar me gruan time atë verë – nga Sllovenia deri në Malin e Zi. E kthyem dëbimin tonë në pushime verore. U mikpritëm nga njerëz të dashur në Liznjan, Rijeka, Pula, Mljet, Vis, Podgoricë, Sombor, Sarajevë… Mund të dëbohesh dhe ende të bësh banjo dielli, mendova. Sigurisht, kemi nevojë për miq, dhe unë po vështroj përmes Gjirit të Meksikës dhe kuptoj se kam një det me miq, në të gjithë botën.

Një tjetër valë shurre mbi këmbët e mia.

‘Bursac, a mund të na thoni saktësisht se çfarë keni shkruar për gjeneralin tonë Mlladiç!?’, më pyeti një inspektor. Ne jemi në një rajon policie që ngjan më shumë me një hangar, dhe shumë pak si një zyrë tipike. Mbi kokën e inspektorit varet një fotografi e Mlladiçit dhe një ikonë e Shën Savës.

‘Kam shkruar se është kriminel lufte. Dhe është. ” E them, dhe tashmë mund të dëgjoj se do të më duhet ta them prapë.

‘Më fort, më fort’ – bërtet inspektori. Unë do të shkoja tek ai për të raportuar një kërcënim vdekjeje. Ishte e dhjeta apo e pesëmbëdhjeta. Nuk i numëroja më.

‘NJË KRIMINEL LUFTE! AI ËSHTË NJË KRIMINEL LUFTE!’

Kur po largohesha nga stacioni, shihja makinat, me rërë dhe të lagura nga uji. Këta njerëz nuk shkojnë në det. Kurrë, ose shumë rrallë. Aty ku ndalon liria e tyre, fillon e imja.

Nuk kishte valë të tretë. I tërhoqa këmbët nga uji i vakët, do të kishin ngrirë tashmë. Një pulëbardhë fluturon në hark me një kormorant. Ata po luftojnë për peshq, besoj. Ne nuk kemi aq shumë kormorantë. Ato rrinë më shumë në liqene. E kam parë një në Prespë. Dhe ndoshta përgjatë shëtitores Opatia, megjithëse nuk jam i sigurt.

‘Bursac, prindërit dhe paraardhësit e tu do t’ju gjykonin nëse do ta merrnin vesh tradhëtinë tuaj. Ju u bëtë shërbëtor i ustashas dhe balijas. Balijas* më së shumti.’

Një nga redaktorët e një gazete patriotike, kanali TV dhe portali lajmesh më shkroi diku në median sociale. Ai është redaktor i çdo gjëje në këtë botë të cilën e kam shmangur përkohësisht duke ardhur në këtë Galveston. Dhe në atë botë, kishte një gazetë që quhej Krajina Voice, dhe u bë Srpska Voice. Motoja e saj, një fjali e tmerrshme – Gjithmonë me njerëzit e saj. Jo me të vërtetën, jo me drejtësinë, as me objektivitetin. Jo! Gjithmonë me njerëzit e saj. Ishte e frikshme, dhe e parehatshme.

Ata dalin e thonë se çfarë do të bënin paraardhësit e mi në varret e tyre?!

Ndoshta do të rrotullohen me të vërtetë?

Pastaj mu kujtua gjyshi im, luftëtari i parë, mbajtës i Spomenicës (medalje Përkujtimore e Partizanëve). Gjyshja ime, prindërit e nënës sime. Nëna ime dhe babai im. Të gjithë kanë vdekur – në një mënyrë ose në një tjetër ata kanë vdekur ose janë vrarë për idenë e socializmit vetë administrues dhe të mos – rreshtuarit që është diku poshtë këmbëve të mia, matanë horizontit, pas anijes -cisternë Liberia, drejt Amerikës së Jugut.

Një psherëtimë lehtësimi, në fund të fundit ata mund të jenë krenarë për mua!

Shumë njerëz më kanë pyetur sa kërcënime kam marrë? Shumë. Më është dashur të largohem nga qyteti ku jetoj dy herë. Ata më kanë shkatërruar pronën, kanë kërcënuar familjen time. Dhe më e keqja e të gjithave, vërtet më e keqja – një shënim i shkurtër në kutinë postare. Aty ishin shkruar emrat e nipërve të mi, emri i shkollës së tyre, klasa e tyre. Unë as nuk e dija se në cilën klasë ishin ata. Është me të vërtetë e çuditshme – turpërohesh kur nuk e di se në cilën klasë janë fëmijët, dhe turpi e mbyt frikën e kërcënimit.

Dhe kështu vazhdon. Besoj.

Vetëm mund të vazhdojmë përpara!

Credo quia absurdum! Ose ndoshta ngaqë nuk mund të bëj asgjë tjetër, përveç të shkruaj me keqardhje.

E gjitha shkaktohet nga ujërat e vakët të Gjirit të Meksikës!

 

Dragan Bursac, profesor i filozofisë, editorialist dhe gazetar. Editorialist i rregullt për Al Xhazira në Ballkan dhe Portalin e Radio Sarajevës. Autor i një vëllimi me tregime të shkurtra, PTSP Spomenar dhe fitues i çmimeve të shumta gazetareske.

 

 

*Term nënçmues për një Boshnjak.