Konfuzioni i BE-së mbi rajonin, rënia e lirë e besueshmërisë së saj, është një raketë e përsosur hipersonike që Europa po ia jep Putinit falas.

 Borjan Jovanovski

Lufta në Ukrainë po shihet si një ndeshje futbolli në Ballkan. Nga njëra anë janë ata që mbështesin Putinin, nga ana tjetër ata që janë në anën e ukrainasve. Rrjetet sociale janë plot emocione, gjuhë urrejtjeje dhe pak arsye për këtë ‘ndeshje’, përfundimi i së cilës domosdo që në një të ardhme të afërt do t’i sjellë këta tifozë pasionantë në fushë si lojtarë të papërgatitur për të luajtur, sepse kanë ardhur në stadium vetëm për qejf, por historia nuk do ta pranojë këtë si justifikim dhe do t’u kërkojë ta mbyllin ndeshjen si lojtarët kryesorë. Të befasuar në arenë, do të gjejmë veten përballë një zgjedhjeje: të përfundojmë si gladiatorë që do të shfaroseshin deri në të fundit, ose të marrim pjesë në një ngjarje të bukur e të ndershme sportive që do të përfundonte me ‘Odën e Gëzimit’ të Bet’hoven-it.

Ndërsa gjërat qëndrojnë në front, duket se nervozizmi i Moskës, i presionuar nga sanksionet, izolimi dhe përparimi i ngadaltë i ushtrisë së saj në terren, do të shndërrohet shpejt në një krizë nervore, e cila do ta bëjë Moskën të arrijë në mjete të ndryshme alternative që do shpërndajnë frontin në të gjithë kontinentin në mënyrë që të rrisin vlerën e pozicionit të tyre negociues. Një prej tyre janë instalimet e shumta në këtë rajon. Disa prej tyre kanë disa vite që punojnë aktivisht, por tashmë do të punësoheshin edhe ‘fjetësit’ e shumtë të ngarkuar me situata krize. Kremlini me sa duket ka ndërtuar një infrastrukturë efektive vitet e fundit duke përdorur çorientimin e Europës, i cili tashmë njihet në qindra media të errëta që përhapin intensivisht propagandën ruse për luftën në Ukrainë, por edhe në narrativat e njohura ruse që synojnë të afirmojnë atavizma ballkanike. Instalimet e famshme dhe fjetësit ende të padukshëm presin urdhrin nga Kremlini për të aktivizuar të gjitha potencialet në pikat e shumta të brishta në Bosnjë, Serbi, Kosovë, Mal të Zi dhe Maqedoni. Gjithçka është vendosur për këtë skenar, pritet vetëm aktivizimi. Për shembull, mbështetja për BE-në po bie në Maqedoni dhe, sipas një sondazhi të Institutit për Demokraci, mbështetja për Komunitetin Ekonomik Euroaziatik të Putinit, për të cilin askush nuk di asgjë, po rritet, dhe këto iniciativa janë mbështetur plotësisht nga zemërimi për premtimet e tradhtuara të BE-së. Konfuzioni i BE-së mbi rajonin, rënia e lirë e besueshmërisë së saj, është një raketë e përsosur hipersonike që Europa po ia jep Putinit falas.

Opsioni i dytë është që BE të përfitojë nga kjo tronditje e papritur nga lufta në Ukrainë, e cila më në fund e ka bërë të kuptojë se zona e saj e rehatisë ka qenë prej kohësh në kaos që kërcënon të shkatërrojë themelet e ndërtimit europian. Ende nuk e dimë nëse ky zgjim i papritur i Europës do të vazhdojë me hangover për shkak të një gjumi të gjatë, apo me një largim të shpejtë nga pozicioni ku dheu nën këmbët e saj po shembet. Arroganca dhe agresioni i Putinit duhet të jetë paralajmërimi i fundit se ekziston një nevojë urgjente për të rigjallëruar vlerat themelore që ngritën Europën nga hiri i Luftës së Dytë Botërore, si dhe të gjithë mekanizmat e njohur për transformimin e shoqërive, siç është procesi i zgjerimit në fillimin e mijëvjeçarit të ri. Uniteti i papritur i BE-së i provokuar nga Putini duhet të rezultojë në izolimin e shpejtë të strukturave politike populiste demagogjike në rritje në të gjithë Europën dhe veçanërisht në Ballkan, të cilat furnizojnë vajgurin për fuqinë e tyre nga BE-ja gjithnjë e më joefikase, si për sa i përket qytetarëve të saj, ashtu edhe përtej kufijve të saj.

Ballkani ishte skena ku u zbulua degradimi i vlerave europiane, por në plejadat aktuale, Ballkani mund të bëhet edhe një skenë ku BE-ja do të rizbulojë veten dhe vlerat e veta. Nisur nga zhvillimi gjithnjë e më i paparashikueshëm i situatës në Ukrainë, qershori duket si shansi i fundit për Këshillin Europian për të vendosur fillimin e negociatave për Shqipërinë dhe Maqedoninë, duke intensifikuar procesin e negociatave të ndjekura nga vullneti politik për integrim të shpejtë të rajonit. Tingëllon cinike dhe paradoksale, por në mungesë të lidershipit europian, Putini, krejt rastësisht dhe në kundërshtim me planin e tij, rezultoi të ishte Karli i Madh i shekullit të 21-të.

 

Borjan Jovanovski është gazetar, redaktor dhe drejtues i emisionit Click Plus në TV 21, dhe korrespondent i Euronews nga Maqedonia