…në vend të një urimi për 15 vitet e EFB

dhe në vend të një falenderimi për 11 vite bashkëpunim

me EFB përmes projektit “Vicinity”…

Voja Žanetić

Ato ishin ditët e mira, kur ne mund t’i përdornim me kuptim ato terma të çmuar dhe të vlefshëm si “afërsi”, “rajon” ose “vendet fqinje” dhe t’i referoheshim diçkaje që na prek më shumë, ose që ne e prekim atë. Por ato kohë kanë kaluar me një sy të syrit; Ka ardhur një epokë e re, në të cilën gjithçka na prek, ndërsa ne nuk prekim më asgjë. Po ju shpjegoj.

Pak muaj më parë, në një nga rrjetet sociale shpërtheu lajmi se çmimi i parkimit në një qytet të vogël ishte rritur, me një koment që shpjegonte se kjo ka kuptim sepse Ukraina është prodhuesi më i madh i parkingjeve në Europë. Kjo logjikë gjithashtu ka kuptim, sepse më parë ishim mësuar të mos dilnim nga shtëpia për javë të tëra, sepse një djaloshi nga Wuhan (ende nuk e kemi idenë se ku është Wuhani) i ra një epruvetë në laborator, ose ndonjë familje nga zona rreth epruvetës hëngri një pangulin. (çfarëdo qoftë një pangolinë, sepse ne ende nuk e dallojmë atë nga kafshët e tjera të pangrënshme).

Ata na kishin shpjeguar atëherë se gjithçka duhet të bëhet më e shtrenjtë sepse papritmas nuk ka kontejnerë për mallra në të njëjtën Kinë, dhe kontejnerët ndoshta ishin gjithashtu lënda e parë nga e cila prodhohet benzina, nafta dhe vajguri, kështu që transporti u bë gjithashtu më I shtrenjtë, për arsye që ne i kuptojmë pak më mirë. Kjo logjikë e ndërlidhjes vazhdoi kur Putini vendosi ta quante luftën Operacion Special Ushtarak. Kështu, lufta në Ukrainë u bë arsyeja që çdo lakmitar të shkurtojë taksën e tij personale ukrainase dhe prej dy vitesh po ndjekim një transmetim të drejtpërdrejtë të një procesi në të cilin paratë dhe puna vlejnë njësoj, dhe gjithçka që blihet me para dhe me pune vlen të pakten dyfish. V-j-e-dh-j-e-, mënyrë qesharake për të shqiptuar inflacionin.

Tani, me këtë luftë të përgjumur që ka shpërthyer në Lindjen e Mesme, mendoj se do të shohim një fazë të re të shkatërrimit të rrethinës, për arsye që afërsia nuk mund të ndikojë fare. Telefonat dhe kompjuterët janë të mbushur me mendime të profetëve ekonomikë dhe të luftës, ne jemi ndarë në palestinezë dhe izraelitë (me një lidhje të lirë me ndarjen në rusë dhe ukrainas), dhe të gjitha këto i bëjmë nën kujdesin e temperaturave të tetorit që resorted më të mira të verës nuk mund të dëshironin për vete në sezonin e pikut. Dhe kur i mbledh të gjitha këto, për ne në afërsi çdo gjë në botë është bërë edhe më afër.

Ka ikur kohërat kur ekipet e huaja të lajmeve nga këto anë të botës transmetonin tragjedi lokale për hir të paralajmërimit global. Bota e qytetëruar e shikoi rrugën tonë me habi dhe neveri, e etur për të mbyllur Luftërat tona të Fundit Botërore dhe për t’u kënaqur me pritjen paqësore në radhë për versionet gjithnjë e më të reja të iPhone. Dhe këtu sot, sheshet dikur paqësore në vendet dikur të fuqishme perandorake janë të vërshuara nga njerëz që valëvisin flamuj, duke brohoritur për një nga palët ndërluftuese, asnjëra prej të cilave nuk është në këtë afërsi tonën. Nuk jemi ne arsyeja pse shampot dhe nutella nuk janë më të shtrenjta në supermarkete, nuk jemi arsyeja pse nuk ka predikime të zjarrta midis fetarëve, emrat e vendeve nga afërsia jonë nuk janë të shkruara në ato rutina të kuqe nën prezantuesit e shqetësuar të televizioneve botërore. Puna jonë ka mbaruar, nuk kemi më rëndësi.

Edhe pse. Ndoshta do të ishim një afërsi e vlefshme për disa nëse do të zhvillonim seminare se si të bënim që e gjithë bota të mos ishte si ne dikur. Sikur Robinson të shkonte në një turne për të shpjeguar pse njerëzit nuk duhet të popullojnë masivisht ishujt e shkretë dhe të largët. Por duket se është tepër vonë për këtë. Kjo afërsi e jona e ka humbur rëndësinë e saj me kalimin e viteve, sepse ndërkohë e gjithë bota është kthyer në një afërsi të madhe, po atë nga ku donim të iknim dhe tani nuk kemi ku të shkojmë. Dhe ndoshta e vetmja mënyrë për t’u bërë sërish i rëndësishëm është të pajtohemi përgjithmonë, tani që ekziston rreziku që të gjithë të jenë në luftë përgjithmonë.

Prandaj, bashkëpunimi rajonal. Kjo është tema e këtij numri të ri të “Vicinity”.

Dhe deri në tjetrin, çfarë Gaza, çfarë Jerusalem.