Политичката посветеност на младите луѓе кои го познаваат и сакаат човештвото, и запирањето на депопулацијата на Косово претставуваат морална обврска, затоа што ако ги имаш вештините да придонесеш, а молчиш, ова те прави соучесник на злото.

Гуракуч Кучи

Полуслободни според Freedomhouse, а хибридни режими според Economist Intelligence Unit се сметаат за земјите од Западен Балкан (ЗБ); овие оценки не се многу променети веќе две децении. Економскиот раст според Светска банка за 7,4% на БДП, каде што е дел и Косово со 3,1%, се должи на финансиските пакети за излез од пандемиската криза, но војната во Украина и инфлацијата сепак предизвикаа влошување на добросостојбата и ситуацијата стана полоша отколку пред пандемијата.

Косово, како и регионот, се соочува со бегство на работната сила и речиси масовна депопулација. Студијата на Виенскиот институт за меѓународни економски студии покажа дека земјите на БП доживуваат емиграција на млади луѓе од сите нивоа на образование. Тоа предизвика побарувачката и недостигот на работници да бидат големи, но не и зголемувањето на понудата, во која се вклучени и условите. Недостига спроведување на постојните закони, создавање нови закони и борба против неправилностите, криминалот, корупцијата, непотизмот, како и создавање подобри услови за работа.

Косово е рангирана и како последна земја на тестот ПИСА, кој го мери нивото на образование во примарниот сектор.

Тоа укажува дека државниот систем не нуди соодветни услови за интелектуален развој, а во голема мера го обесхрабрува психолошкиот.

Овие фактори покажуваат дека младите во политиката имаат многу ограничен простор, бидејќи недостига вистинска посветеност на реформите; тоа покажува дека имаме политички и партиски систем каде се развива политика на патронат, непотизам, корупција и узурпократија. Тоа го докажува и рангирањето во индексот за перцепција на корупцијата.

Оваа состојба предизвика обесхрабрување кај младите поради недостигот на правична евалуација на интелектуализмот, но и на работата од милитантна гледна точка. Значи, политичките субјекти не развија академија за идеалистичка младина, туку станаа субјекти како субјекти за вработување. Младите главно ја добиваат својата политичка обука од универзитетското образование и можеби од невладините организации, но тоа сè уште не е гаранција дека ќе најдат простор да го понудат својот придонес како политички субјекти.

Ова резиме нема цел да обесхрабрува, напротив, се обидува да го поттикне спротивното, да биде аларм за младите повеќе да се занимаваат со политика. Колку повеќе има млади луѓе со нов начин на размислување во политиката, толку поголем ќе биде притисокот за позитивни промени. Политичката посветеност на младите луѓе кои го познаваат и сакаат човештвото, и запирањето на депопулацијата на Косово претставуваат морална обврска, затоа што ако ги имаш вештините да придонесеш, а молчиш, ова те прави соучесник на злото. Тоа може да се постигне ако се приклучиме кон постоечките ентитети и станеме фракции за позитивни промени.

ЗБ е област полна со човечки и природни ресурси, регион кој има сè, прекрасна природа, прекрасни планини, прекрасно море и многу повеќе, на мал простор. Во овој регион би можело да се изгради идеален живот доколку младите најдат волја да го надминат злото и со својата политичка посветеност да ги променат овие показатели од негативно на позитивно ниво.

 

Гуракуч Кучи, доктор по меѓународни односи и историја на дипломатијата