Човекот, како љубопитно суштество, тешко се соочува со нагонот за истражување и постојано бара можности, места и луѓе со кои понатаму ќе ги поместуваат границите. На овие граници, тој станува индивидуа.

Предраг Боројевиќ

Постојат луѓе кои се многу слични на тебе и кон нив можеш да бидеш поотворен и послободен одошто со оние со кои си близок цел живот. Таквите луѓе се запознаваат само тогаш кога човекот, како индивидуа, ќе реши да се соочи со своите лични стравови и предизвици, и кога ќе собере снага и храброст да се испроба во ситуации над кои има многу малку контрола.

Откако ќе се впушти во таква ситуација, човекот како љубопитно суштество тешко се соочува со нагонот за истражување и постојано бара можности, места и луѓе со кои понатаму ќе ги поместуваат границите. На овие граници, тој станува индивидуа.

Едно такво долгогодишно пријателство е и моето со М.Б. Се водат дискусии на многу теми. Мислењата се често различни, но аргументирани. Последен сериозен разговор беше на темата зошто луѓето се согласуваат на статус кво?! Немаше усогласен одговор, но јас со цело срце го бранев ставот дека статус кво е резултат на непреземање на индивидуална одговорност. Од мали нешта – плаќање на казна за паркирање – до големи – финансиска состојба или социјален статус. Мојот став тогаш беше прилично под влијание на есејот на Данило Киш, „За национализмот“.

Киш вели дека „притиснат од идеологии, збиен и изгубен меѓу спротивставените идеологии, недораснат за индивидуална понуда, бидејќи таа му е ускратена, поединецот се наоѓа во процеп, не учествува во општествениот живот, индивидуалноста му е ускратена во името на идеологијата и што останува освен да го барате вашето социјално битие на друго место?“

И ова е многу актуелен социолошки феномен денес. Поединците се потиснати, потценети, ги сметаат за слаби, нивните вештини, аспирации и потенцијали се уништени дури и пред да излезат на која било јавна, професионална или социјална сцена.

Да се ​​биде индивидуа во денешно време, во оваа точка од светот, значи да се ризикува сè и да се даде повод за јавно преиспитување на вашата национална и верска припадност, значи да се ризикува економската стабилност. Значи постојано докажување и преиспитување на сопствените постапки и мислења.

Удобноста преовладува над индивидуализмот, соочувањето со сопствените стравови е ризик. Да се впуштиш во реализација на некоја далечна идеја изгледа како крајно бесмислен потфат, развојот на идејата започнува крајно срамежливо и им се презентира прво на луѓето за кои знаеме дека ќе дадат поддршка. Оваа срамежлива реализација води кон презентирање на идејата пред оние кои експлицитно тврдат дека нема шанси за нејзин успех.

А новите идеи обично доаѓаат од млади луѓе кои се храбри, но поради неискуство и поподложни на влијанието на околината. Токму во тој момент започнува нивното индивидуално созревање. Во создавањето на свесна индивидуа, се создаваат и потенцијални претприемачи и иноватори, моќни индивидуи на јавната сцена кои застапуваат ставови различни од другите, но и поединци кои ја зголемуваат својата одговорност со собирање истомисленици. Притисокот на одговорност и тежината на индивидуалноста растат. На потенцијалниот општествен претприемач му претстои борба со економските предизвици, но и со сопствената општествена позиција што ја презел.

Можно е да не успеат во дадените околности, но сепак се држат до својата идеја како единствена стабилна работа и го прават она за што повеќето немаат сила и храброст. Поради оваа причина, треба да се пишува за овие луѓе, нивните предизвици и идеи. Визии и тешкотии.

Од едноставна причина – затоа што вредат.

 

Предраг Боројевиќ, секогаш на патот од идеја до бизнис; во сферата на социјалното претприемништво постигнал извонредни резултати.