Имаме да изодиме уште долг пат пред да почнеме да му веруваме на нашиот несовршен систем и потоа да ги цениме наставниците да ја вршат својата работа во која државата немала никаква улога.

Едлира Дибрани

Во општество кое штотуку излезе од војна, пред речиси 24 години, не ми е лесно да судам. Не кога и јас сум на иста возраст и животот сè уште не ме предизвикал доволно за да видам и научам многу работи. Но, нешто на што гледам дека сме навикнати во нашето општество е „осудувањето на другите“: како некој зборува, како се однесува, како одат работите и како се развива политиката, дури и кога немаме многу знаење за да можеме да коментираме. Се чини дека ни е во крвта, бидејќи сметаме дека нашето мислење треба да се каже во секој случај, дури и кога тоа воопшто не е побарано.

Тоа најчесто се гледа во образовниот систем, каде денеска се знае мислењето на сите: „Образовниот систем на Косово е катастрофа; уште помалку се работи на образованието“. Овие зборови секогаш се слушаат во дискусиите во кафулињата, на улица меѓу родители, но и од „ученици“ во рамките на самото образование.

Гледаме колку трудот на наставникот се вреднува и се цени на дневна основа. „Наставникот денеска му даде многу задачи, бидејќи не го воспитува детето на училиште, од каде моето дете ги презема овие однесувања“. И покрај тоа што наставникот го топи целото свое битие во насочувањето и подигањето на знаењето на учениците, се чини дека тоа никогаш не е доволно. И за родителите и за самата држава. Живееме во општество во кое секое мало движење, секоја лекција, секоја класна активност мора да се пријави во образовните институции, нешто што не им ја олеснува работата на наставниците, туку само ги оптоварува уште повеќе, до тој степен што не им останува време за вистинско планирање, бидејќи треба да се справат со бирократијата преку пополнување формулари на министерствата за да добијат зелено светло за продолжување на работата. Каков степен на образование излегува од ова, не можам ни да замислам.

Во споредба со нашата земја, гледам како држава како Финска успеа да стане шампион во образованието во светот, а знаете ли која е тајната со која Финците успеваат да ги надминат САД, Кина и многу други системи? Слобода. Верба. Земја како Финска која целосно му верува на наставникот во училницата без потреба од прекумерно известување за секое движење, каде што слободата да се развие учење преку најдобри практики им овозможува на учениците да процветаат и со нивната среќа остава импресионирани многу други земји. Сето тоа е овозможено благодарение на вербата и оставањето на учителите да имаат одврзани раце. Значи, клучот е кога државниот систем му верува на својот систем на квалификација и оценување на наставниците да ја вршат работата за која се квалификувани и им ја дава потребната слобода да ги унапредат учениците на природен начин.

А ние како мало Косово сме далеку од Финска. Имаме да изодиме уште долг пат пред да почнеме да му веруваме на нашиот несовршен систем и потоа да ги цениме наставниците да ја вршат својата работа во која државата немала никаква улога.

Општествена и институционална обврска е да се биде критичен и да се работи професионално; да ги преземеме најдобрите практики од овие успешни модели на школување и да ги примениме во Косово.

 

Едлира Дибрани работи во одделот за комуникации во Финското училиште