Dylberizmi u krijua si përgjigje ndaj nevojës për përfaqësim dinjitoz të çështjeve queer.

Dan Sokoli

Dylberizm është një platformë në gjuhën shqipe e dedikuar informimit dhe edukimit rreth çështjeve LGBTQ+. Është krijuar nga aktivistë të pavarur queer nga Kosova më 19 mars 2018, si një faqe edukative në Instagram. Më 28 qershor 2020, Dylberizm u bë platforma e parë online që shërben posaçërisht për informimin dhe edukimin e njerëzve queer në gjuhën shqipe, dhe është ruajtur plotësisht në baza vullnetare për më shumë se 5 vjet.

Dylberizmi u krijua si përgjigje ndaj nevojës për përfaqësim dinjitoz të çështjeve queer. Në një shoqëri të bllokuar nga sistemi heteroseksist, shqiptarët që nuk i përkasin shumicës heteroseksuale/cisgjinore janë të përjashtuar nga pjesëmarrja në aktivitete të mëdha ekonomike, politike, kulturore dhe sociale për shkak të identitetit të tyre. Institucionet arsimore të vendit kanë dështuar në edukimin e të rinjve për çështje që lidhen me seksualitetin dhe gjininë, si dhe kanë nxitur diskriminimin dhe urrejtjen ndaj individëve queer duke përdorur fakte të paargumentuara, terminologji seksiste dhe homofobike dhe duke përjashtuar temat queer nga programet shkollore dhe tekstet shkollore.

Ndër të tjera, shqiptarët besojnë fort se janë një popull heteroseksual dhe binar. Nëse dikush nuk identifikohet brenda këtyre binareve, ai konsiderohet “jo shqiptar”.

Dylberizmi është krijuar për të demonstruar se të gjitha këto paragjykime, besime dhe urrejtje janë frika irracionale që janë përvetësuar brenda vetëdijes kolektive shqiptare si rezultat i sistemit dhe shoqërisë heteroseksiste dhe heteropatriarkale.

Është koha që këto mite të rreme dhe të dëmshme të zhduken dhe të zëvendësohen me faktin e thjeshtë se njeriu mund të jetë edhe shqiptar edhe queer. Shqiptarët LGBTIQ+ kanë qenë dhe do të jenë gjithmonë pjesë e shoqërisë shqiptare. Këngët e vjetra për dashurinë mes burrave, ashikëve dhe dylberëve shqiptarë, na tregojnë se homoseksualiteti nuk është diçka e re në kulturën tonë. Këto këngë zbulojnë edhe thyerjen e roleve tradicionale gjinore për djemtë dhe vajzat shqiptare. Virgjëreshat e betuara shqiptare na thonë se gjinia nuk fiksohet gjithmonë si mashkull apo femër, por është një konstrukt i normave në të cilat jetojmë. Këngët dhe legjendat e vjetra shqiptare për kalimin e Ylberit na tregojnë se ndryshimi i gjinisë/gjinisë nuk është një çrregullim mendor, por një udhëtim i bukur për ta jetuar jetën plotësisht si vetvetja.

Dylberizm është ombrella për të gjithë shqiptarët LGBTQ+, përfshirë homoseksualët, lezbiket, biseksualët, transgjinorët, aseksualët, interseksualët, individët jobinarë, androgjenë dhe të gjithë shqiptarët e tjerë që nuk i përkasin shumicës heteroseksuale/cisgjinore.

Platforma synon të krijojë një hapësirë të sigurt për të gjithë shqiptarët queer, duke u ofruar atyre informacione dhe burime edukative përkatëse. Dylberizm shërben gjithashtu si një platformë për shqiptarët queer për t’u lidhur dhe ndërtuar një komunitet mbështetës ku ata mund të jenë vetvetja e tyre autentike. Faqja e internetit përmban artikuj, video dhe të tjera burime multimediale që mbulojnë tema të ndryshme që lidhen me çështjet e LGBTQ+, duke përfshirë daljen, shëndetin mendor, marrëdhëniet dhe aktivizmin.

Dylberizm është krijuar për të ofruar një hapësirë që shqiptarët queer të lidhen, të mësojnë dhe të ndihen të fuqizuar. Është një platformë që shërben si një kujtesë se të qenit queer nuk është diçka për të cilën duhet të kesh turp, por një pjesë e bukur dhe e vlefshme e identitetit të dikujt. Platforma synon të thyejë paragjykimet dhe stigmat rreth çështjeve queer në Kosovë dhe rajon dhe të krijojë një shoqëri më gjithëpërfshirëse ku të gjithë, pavarësisht nga orientimi i tyre seksual apo identiteti gjinor, mund të lulëzojnë.

 

Dan Sokoli, aktivist