И на Ѓорѓе Балашевиќ, и на Мира Фурлан им беше најлесно да се лизнат во национализам и да јаваат на тој бран на баналноста. Но, никогаш не го сторија тоа. Тие се херои затоа што не паднаа во таа кал.

Ѓуро Радосавовиќ

Постојат луѓе, најчесто ги нарекуваме личности, кои навистина можат да поместат граници. Тие излегуваат од калапот што го наметнуваат национализмите. И со делата и со појавата укажуваат на бесмислата на тие линии на мапата. Тие се доказ дека, без оглед на различните знамиња, луѓето имаат толку многу заедничко, тие се оние кои зближуваат. Поради нив сета исфорсирана омраза лесно паѓа во вода. Веста дека починал Балашевиќ ги детонираше сите градови по ред, од Постојна до Охрид, од Сплит до Белград, од Улцињ преку Нови Сад до Сента. Тоа беше најубава реакција на најтажната вест. Градовите изреагираа. Дури и оние ужасно комплицирани градови, непредвидливо прекрасни, во кои не е лесно да се истакнеш затоа што најтешко го простуваат успехот. И таму плачеа и пееја.

Да станеше Дејвид Боуви од мртвите, би му нашле мана, но затоа Балашевиќ го испратија како да бил градоначалник во сите градови макар на еден ден. Нему не можеше да му се приговори, ниту да му се оспори талентот. Него сите го сакаа, иако не сите јавно.

И социјалните мрежи работеа за Балашевиќ неколку дена. Без вложен денар, куна, марка и евро, беше ударна вест. Попуштија дури и телевизиите кои со години го бојкотираа, па ги ископаа и емитуваа неговите одлични емисии и концерти. Ниедна друга вест немаше шанси да исплива, бидејќи Панонскиот морнар беше посилен од сите тие моќни платени објави и контра-струи.

Може да се каже дека Балашевиќ и Мира Фурлан, кои заминаа еден по друг, докажаа дека многу е потешко да создаваш убавина наместо да креираш омраза, но дека на крајот само убавото останува да се памети за сите времиња!

И ним им беше најлесно да се лизнат во национализам и да јаваат на тој бран на баналноста. Но, никогаш не го сторија тоа. Тие се херои кои не паднаа во таа кал, не подбуцнуваа тогаш кога сите лесно одбираа страна. Останаа свои!

И Мира и Ѓорѓе одбраа да сакаат, затоа и им се восхитуваат луѓето. не се скрија зад знамињата, туку станаа симболи сами за себе. Нивните испраќања затоа беа емотивни и спонтани, гест на чиста љубов, со зрно на колективна вина и срам.

Вистинско чудо е како тагата се конвертираше во љубов. Ретки се оние што не ги делат луѓето, туку само делат добрина. Народот е гладен за таа добрина, затоа и излезе на плоштадите, секој од своето место да го испрати Балашевиќ и да му оддаде почит. Нему, кој пееше за Војводина која можеше да биде и Далмација и Бока, за ходникот во „Студењак“ кој можеше да биде кој било студентски дом во околината.

Покрај толку симпатии секако се појавија и оспорувачи, замерувачи, прекорувачи и толкувачи. Се плете фама околу сѐ, па и околу писмото на Мира од деведесеттите, и околу песната на Балашевиќ за Васо Ладачки. Но, тука нема ништо нејасно, бидејќи и писмото на Мира, и песната на Балашевиќ се универзални како и секое дело на кое ниту времето, ниту разните реинтерпретатори не му можат ништо. Сега разните власти се натпреваруваат постхумно да им се извинат и да им се додворат. Им ветуваат улици, булевари и паркови за да се изгребат за емоции и за популарност, некои и за да се исперат, но Мира и Балашевиќ се големи и без сето тоа. Мира заработи Оскар за човечност во најтешкото време, а Балашевиќ беше амбасадор на добрата волја уште пред да се официјализира таа титула. Тие се светилници на добрината кои фрлаат и ќе фрлаат светлина далеку преку границите! Во таква светлина треба да гледаме.

 

Ѓуро Радосавовиќ, писател, новинар, колумнист, копирајтер; роден во Подгорица, живее во Белград. Се сомнева во реалноста, верува во книжевноста.